آشنایی با انواع ماسک جوشکاری

ماسک های جوشکاری به شکل ساده و دستی و همچنین با فناوری های پیشرفته خود تیره شونده تولید می شوند که به صورت اتوماتیک شدت نور را تنظیم می کنند. استفاده از این ابزار نه تنها در اکثر استانداردهای جوشکاری جهانی یک الزام ایمنی محسوب می شود، بلکه نقش مهمی نیز در افزایش دقت و کیفیت کار جوشکار دارد.

همانطور که پیش تر نیز اشاره کردیم، استفاده از ماسک جوشکاری در فرایند جوشکاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا جوشکاران را از چند خطر جدی حفظ می کند، از جمله:

• حفاظت از چشم ها در برابر اشعه های مضر

هنگام جوشکاری اشعه هایی مثل اشعه ماورای بنفش (UV) و مادون قرمز تولید می شوند. احتمال آسیب به شبکیه و قرنیه چشم توسط این دو اشعه وجود دارد. در واقع احتمال ابتلا به بیماری هایی مثل التهاب قرنیه یا کوری موقت در صورت عدم استفاده از ماسک جوشکاری بسیار بالاست. فیلترهای نوری ماسک های جوشکاری این اشعه ها را مسدود کرده و خطر ابتلا به بیماری های مذکور را از بین می برد.

• جلوگیری از آسیب پوست و صورت

علاوه بر چشم ها، پوست صورت و گردن نیز در معرض سوختگی و آسیب ناشی از جرقه ها و حرارت قرار دارند که ماسک با ایجاد پوشش مقاوم از این آسیب ها جلوگیری می کند.

• حفاظت در برابر ذرات معلق و جرقه ها

احتمال آسیب به صورت و چشم توسط ذرات داغ و جرقه های پرتاب شده هنگام جوشکاری بسیار بالاست. ماسک جوشکاری با جلوگیری از تماس مستقیم این ذرات، ایمنی کاربر را افزایش می دهند.

• افزایش دقت و کیفیت جوشکاری

ماسک با محافظت از دید جوشکار و کاهش خستگی چشم، به انجام بهتر و دقیق تر عملیات جوشکاری کمک می کند که نتیجه آن، افزایش کیفیت جوش می باشد.

ماسک های جوشکاری از نظر طراحی ظاهری و نحوه استفاده به چند دسته مختلف تقسیم می شوند که هر یک مزایا و کاربردهای متفاوتی دارند.

انواع ماسک جوشکاری بر اساس طراحی عبارتنداز:

• ماسک جوشکاری دستی (Handheld Mask)

این ماسک ها معمولا سبک و کوچک هستند و جوشکار آن ها را با دست نگه می دارد که دلیل انعطاف و قابلیت جا به جایی سریع، اغلب در کارهای سبک و کوتاه مدت استفاده می شوند. استفاده طولانی مدت از ان ها خسته کننده و نیازمند دقت بالاست.

• ماسک جوشکاری کلاهک دار (Helmet Mask)

این مدل ها که به شکل کلاه ایمنی هستند، روی سر قرار گرفته و تمام صورت و گردن را می پوشانند. ماسک کلاهک دار برخلاف مدل قبلی، باعث آزادی دست ها شده و حفاظت کامل تری فراهم می کند. بنابراین برای استفاده در پروژه های سنگین و طولانی مدت مناسب تر است.

• ماسک جوشکاری خود تیره شونده (Auto-Darkening Helmet)

این مدل دارای فناوری پیشرفته ای است که به صورت اتوماتیک شدت نور را تشخیص داده و فیلتر را تاریک می کند. این ماسک ها امکان جوشکاری بدون نیاز به بلند کردن ماسک را فراهم می کنند و دید بهتری قبل و بعد از جوشکاری فراهم می شود. این مدل بیشتر مناسب جوشکاران حرفه ای و شرایط کاری پیچیده است.

ماسک های جوشکاری از نظر نوع فیلتر نوری نیز به دو دسته مختلف تقسیم می شوند که هر یک کاربردها و ویژگی های خاص خود را دارند.

انواع ماسک جوشکاری بر اساس نوع فیلتر به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

• ماسک با فیلتر ثابت

این ماسک ها دارای فیلتر نوری با درجه تیرگی ثابت هستند که از ابتدا تا انتهای کار جوشکاری، نور را به یک میزان کاهش می دهند. این مدل ها ساده و اقتصادی بوده و برای جوشکاری های معمولی و کوتاه مدت مناسب هستند. لازم به توضیح است که جوشکار قبل از شروع به کار می بایست ماسک را پایین آورده و پس از پایان جوشکاری، آن را بالا ببرد که این موضوع ممکن است باعث کندی روند کار شود.

• ماسک با فیلتر متغیر یا خود تیزه شونده

چنانچه قصد خرید ماسک جوشکاری دارید، حتما به نکات ذیل توجه کنید:

• درجه تیرگی

ماسک می بایست بسته به نوع جوشکاری دارای درجه تیرگی مناسب باشد تا علاوه بر محافظت از چشم ها، دید کافی برای کنترل جوش نیز فراهم نماید.

• میدان دید

ابعاد محفظه دید تعبیه شده روی ماسک های مختلف، متفاوت است. ماسکی که دریچه (محفظه دید) بزرگ تری دارد، دید وسیع تری به کاربر برای مشاهده محل جوشکاری ارائه می دهد.

• وزن و ارگونومی

وزن ماسک یکی از نکات مهمی است که هنگام خرید می بایست مدنظر قرار گیرد. ماسک سبک از خستگی و درد گردن در طولانی مدت جلوگیری می کند. طراحی ارگونومیک نیز راحتی کار را افزایش می دهد.

• سرعت واکنش فیلتر خود تیره شونده

در مدل های اتوماتیک، سرعت تغییر تیرگی بسیار مهم است و می بایست در حد میلی ثانیه باشد تا از ورود ناگهانی نور شدید به چشم جلوگیری شود.

• مقاومت در برابر ضربه و حرارت

جنس بدنه ماسک نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بدنه ماسک می بایست از مواد مقاوم در برابر ضربه، جرقه و حرارت بالا ساخته شده باشد.

• قابلیت تنظیم و شخصی سازی

یکی دیگر از ویژگی های مهم ماسک جوشکاری، امکان تنظیم کش ماسک، زاویه دید و حساسیت فیلتر است.

رعایت نکات ایمنی در استفاده از ماسک جوشکاری از آسیب جدی به جوشکار جلوگیری می کند. به همین دلیل در این قسمت به ذکر نکات ایمنی مهم در استفاده از ماسک جوشکاری خواهیم پرداخت که عبارتنداز:

• بررسی سلامت ماسک قبل از استفاده

لنز و بدنه ماسک را از بابت عدم وجود هرگونه ترک، خط و خش و شکستگی بررسی کنید. هر گونه آسیب ممکن است از محافظت کامل جلوگیری نماید.

• استفاده از ماسک متناسب با نوع جوشکاری

برای حفاظت بهتر، ماسک باید متناسب با نوع جوشکاری و شدت پرتوها انتخاب شود.

• تنظیم صحیح ماسک روی صورت

برای جلوگیری از نفوذ جرقه و نورهای مضر، ماسک باید محکم و راحت روی صورت قرار گیرد. بنابراین تنظیم صحیح ماسک روی صورت از اهمیت بالایی برخوردار است.

• عدم استفاده از ماسک آسیب دیده یا معیوب

هرگونه مشکل در عملکرد فیلتر یا ساختار ماسک می بایست فورا رفع یا ماسک تعویض شود.

• نگهداری ماسک در محیط خشک و تمیز

پس از استفاده، ماسک را تمیز کرده و در مکانی خشک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.

• استفاده از تجهیزات حفاظتی مکمل

جهت ایمنی کامل، علاوه بر ماسک، استفاده از دستکش، لباس ایمنی و محافظ گردن نیز توصیه می شود.