برای اندازه گیری شدت نور در یک فضا از معیاری به نام روشنایی استفاده می شود. شدت نور با واحد کندل یا لوکس اندازه گیری می شود.
لوکس مقدار نور (لومن) است که روی یک سطح یک متر مربعی تابیده می شود. پس شدت نور بر حسب لومن بر فوت مربع (کندل) یا لومن بر متر مربع (لوکس) اندازه گیری می شود.
در اصل میزان نوری که روی یک سطح تابیده شده را اندازه می گیریم تا بدانیم نور کافی برای انجام کارهای مختلف بصری داریم یا خیر.
معمولا افراد از لومن و روشنایی (کندل یا لوکس) به اشتباه از یکی به جای دیگری به طور نادرست استفاده می کنند. به همین دلیل در ادامه می خواهیم به تعریف لومن و لوکس بپردازیم :
لومن یک واحد اندازه گیری است که برای تعیین مقدار نور مرئی که برای انسان با چشم قابل مشاهده می باشد، استفاده می شود.
شار نوری یک منبع خاص، برحسب لومن اندازه گیری می گردد.
اگر دقت کرده باشید، هنگام خرید لامپ، خروجی آن ها برحسب لومن نشان داده می شود. هر چه خروجی لومن بیشتر باشد، منبع نور شدت بیشتری دارد یا به عبارتی روشن تر است و بالعکس، هر چه خروجی لومن کم تر باشد، منبع نور (لامپ)، روشنایی کم تری دارد.
پس نتیجه می گیریم اگر هنگام خرید لامپ به دنبال روشنایی بیشتر هستید، باید به لومن آن توجه کنید، در حالی که اغلب مردم به وات توجه می کنند. وات فقط میزان مصرف انرژی لامپ را نشان می دهد.
لوکس یک واحد اندازه گیری است که برای شرح تعداد لومن هایی که روی یک فوت مربع (کندل) یا متر مربع (لوکس) از یک سطح می افتد، استفاده می شود.
فرض کنید یک منبع نور 1000 لومن دارد. اگر همه 1000 لومن در سطحی به مساحت یک متر مربع پخش شود، روشنایی 1000 لوکس خواهد بود، اما اگر این تعداد لومن را روی 10 برابر مساحت به عبارتی روی مساحت 10 متر مربعی پخش کنیم، روشنایی به 100 لوکس کاهش می یابد پس شدت نور کمتر می شود0
یکی از مهم ترین ابزارآلات اندازه گیری نور محیط، لوکس متر است.
از لوکس متر در مشاغل مختلف مثل صنعت کشاورزی و گلخانه ها، پزشکی، تحقیقات علمی، صنایع غذایی، پتروشیمی، عکس برداری، صنایع رنگ سازی و ... استفاده می شود