روانکاری چیست ؟ + روش های انجام روانکاری

همانطور که گفته شد، روان کاری یک اصطلاح مرسوم در بین صنعت کاران است.
روانکاری (TRIBOLOGY) روشی است برای کم کردن اصطکاک و سایش بین دو سطح متحرک با یکدیگر که توسط ماده ای به نام روانکار انجام می شود و در تعریف علمی تر، روانکاری علم تسهیل حرکت نسبی سطوح در تماس با هم می باشد.

روانکار ماده ای است به صورت جامد، مایع، گاز و نیمه جامد که به منظور کاهش اصطکاک بین دو سطح مورد استفاده قرار می گیرد. روغن های روانکار یکی از مثال های بارز روانکار مایع است. روان کارها به دو دسته روانکار خودرو و روانکار صنعتی تقسیم می شوند.
روانکارهای صنعتی خود به 3 دسته تقسیم می شوند :

1. روغن های صنعتی : اغلب منشاء نفتی دارند. روغن صنعتی مناسب باید در برابر گرما مقاوم باشد و حین کار نباید کف کند. دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک بسیار کم باشند. نباید بر روی قطعات فلزی زنگ ردگی و خوردگی ایجاد کنند. با قطعات پلاستیکی  لاستیکی سازگار باشد. دارای شاخص گرانروی بالا باشد.
2. گریس ها : محصولات جامد یا نیمه جامدی هستند که از متفرق شدن یک عامل سفت کننده در یک مایع روان کننده به وجود می آیند.
3. روانکار ویژه (روانکار فلزکاری و ...) : این نوع روان کننده ها اغلب در صنایع فلزی مورد استفاده قرار می گرد. گریس یا اسپری گریس مناسب باید حاوی مواد ضد خوردگی باشد.

ضمنا لازم به ذکر است که برای یک روانکاری درست و خوب باید 4 عامل ؛ نوع روانکار، مقدار روانکار، زمان روانکاری و مکان روانکاری را در نظر بگیرید. برای آشنایی بیشتر با انواع روانکار روی لینک آن کلیک کنید.

در تولید روانکارها برای افزایش کیفیت و کارایی آن ها از مواد افزودنی خاصی استفاده می شود. برخی از مواد افزودنی موجود در روانکارها عبارتنداز :

1. افزودنی های بهبود دهنده اصطکاک بین قطعات
2. افزودنی های ضد اکسیداسیون و ضد زنگ
3. افزودنی های ضد کف
4. افزودنی های پاک کننده
5. افزودنی های افزایش دهنده گرانروی و غلظت
6. افزودنی های ضد خوردگی

روانکاری با روش های مختلفی انجام می شود. این روش ها عبارتنداز :

• روان کاری مرزی

در این روش از روانکاری، لایه ای نازک بین سطوح ایجاد می شود و با این حال این دو سطح همچنان با هم در ارتباط هستند.

• روانکاری تمام لایه

این روش خود به دو نوع تقسیم می شود :

1. روانکاری هیدرودینامیک (HYDRODYNAMIC)
2. روانکاری الاستوهیدرودینامیک (ELASTO-HYDRODYNAMIC LUBRICATION)

• روانکاری فیلم مختلط : در این نوع روانکاری، لایه ای روان کننده سطوح را از یکدیگر جدا می کند، با این حال ناهمواری ها و ناهمگونی های موجود همچنان باعث ارتباط این سطوح با یکدیگر می شوند.

اگر ماشین آلات شما بعد از انجام روانکاری دچار مشکل شده است، تعجب نکنید! احتمالا به یکی از دلایل زیر این اتفاق افتاده است :

1. استفاده از روانکار به مقدار کم
2. استفاده بیش از حد از روانکار
3. استفاده از روانکار نامناسب یا نامرغوب
4. آلوده شدن روانکار توسط اجسام خارجی یا آب
5. قرار گرفتن روانکار در معرض گرما یا سرمای بیش از حد توان آن روانکار
6. ترکیب چند روانکار با هم

اطلاع از دلایل خرابی ماشین آلات صنعتی بعد از روانکاری به انجام صحیح آن کمک می کند.