تایر خودرو با توجه به معیارهای مختلفی دسته بندی می شوند ، اما دو عاملی اصلی در انتخاب تایر مناسب برای خودروهای سواری ، نوع ساختار تایر و شرایط استفاده از آن است. شناخت انواع تایر خودرو به انتخاب دقیق تر و عملکرد بهتر خودرو کمک می کند.
تایرها بر اساس نوع ساختار
تا چند دهه پیش ، اغلب خودروهای موجود در کشور از تایرهای تیوپ دار استفاده می کردند. اما با پیشرفت علم و فناوری و ورود خودروهای پیشرفته و جدیدتر ، تایرهای بدون تیوپ یا همان تیوب لس به تدریج جایگزین مدل های قدیمی شدند. در تایرهای تیوب لس بر خلاف تایرهای سنتی ، دیگر نیازی به تیوب داخلی نیست و هوا مستقیما در فضای بین رینگ و لاستیک محبوس می شود. این ویژگی باعث کاهش احتمال پنچری در بسیاری از شرایط روزمره می گردد.
تایرهای بدون تیوب از نظر شکل ساختاری به سه گروه تقسیم بندی می شوند:
-
تایر رادیال
-
تایر بایاس مورب
-
تایر بایاس کمربندی
هر یک از این ساختارها ویژگی های منحصر خود را دارند و در عملکرد ؛ دوام و کاربردها با یکدیگر متفاوت هستند.
تایر رادیال
در حال حاضر بخش بزرگی از بازار به تولید تایر به نمونه های رادیال اختصاص دارد. در این نوع تایرها ، لایه های تسمه ای از جنس فولاد به گونه ای ساخته شده اند که به صورت عمود بر جهت حرکت یا آج تایر قرار می گیرند. این ساختار باعث افزایش طول عمر ، کاهش مقاومت غلتشی و در نهایت کاهش مصرف سوخت و بهبود عملکرد کلی خودرو می شود. همچنین ، تایرهای رادیال باعث بهبود فرمان پذیری خودرو در مسیرهای صاف و سرعت بالا می گردد. با این حال از نقاط ضعف این تایرها می توان به عملکرد ضعیف تر در مسیرهای ناهموار و چسبندگی کمتر در سرعت های پایین اشاره کرد.
تایر بایاس مورب
در تایر بایاس مورب ، لایه های تسمه ای با زاویه ای حدود 30 تا 40 درجه نسبت به محور طوقه قرار دارند و از یک سمت به سمت دیگر کشیده شده اند. این ساختار زاویه دار ، باعث می شود که تایر در برابر ناهمواری های جاده عملکردی نرم تر و انعطاف پذیر تر داشته باشد.
تایر بایاس کمربندی
تایر بایاس کمربندی با بهره گیری از چندین لایه تسمه ای که با زوایایی متفاوت روی هم قرار گرفته اند ، نسبت به مدل های بایاس مورب کارایی بیشتری دارند. این طراحی چند لایه ، باعث بهبود عملکرد تایر در مسیرهای سخت و دشوار می شود. تایر بایاس در مقایسه با تایرهای رادیال صدای بیشتری تولید می کند و برای رانندگی در خارج از جاده مناسب هستند.
تایر ران فلت
یکی دیگر از انواع تایر خودرو ، تایرهای ران فلت هستند که به دو دسته تقسیم بندی می شوند : نوع خود حمایت گرد و نوع دارای حلقه های تقویتس. گرچه این فناوری اولین بار در دهه 1980 میلادی معرفی شد اما در سال های اخیر با استقبال بیشتری موجه گردید. مهم ترین خصوصیات تایر های ران فلت این است که حتی در حالت پنچری قابلیت حرکت یا سرعت 80 کیلومتر در ساعت و مسافتی نزدیک به 80 کیلومتر را دارد. این ویژگی به راننده فرصت می دهد بدون نیاز به تعویض فوری تایر ، خود را به نزدیک ترین مرکز خدماتی برساند.
در تایرهای ران فلت از نوع خود حمایت گر ، دیواره های جانبی به گونه ای ساخته شده که در صورت کاهش شدید فشار باد یا حتی پنچر شدن ، بتوانند وزن خودرو را تحمل کرده و امکان ادامه ی حرکت را برای راننده فراهم کنند. در مقابل ، مدل های مجهز به حلقه حمایت گر از یک حلقه لاستیکی سخت بهره می برند که بین رینگ و تایر قرار می گیرد. این حلقه در زمان افت کامل فشار هوا نقش تکیه گاه را ایفا می کند و اجازه می دهد خودرو بدون آسیب جدی به مسیر خود ادامه دهد.
کاربرد تایر ران فلت و شرایط استفاده از تایرهای مختلف
همانطور که گفته شد تایرهای ران فلت در خودروهایی کاربرد دارند که به سیستم پایش فشار باد تایر مجهز هستند. یکی از مزیت های مهم این نوع لاستیک ها ، امکان ادامه مسیر حتی پس از پنچری برای مسافت محدود است. با این حال ، ران فلت ها بدون نقص ساخته نشده اند و سواری نسبتا خشک تری دارند و معمولا امکان تعمیر در آن ها وجود ندارد و هزینه خرید آن ها بالاتر از یک تایر خودرو معمولی است. در ایران معمولا خودروهایی با مدل های بی ام و به این نوع تایرها مجهز هستند.
نوع کاربرد
تایرها با توجه به نوع استفاده در شرایط مختلف جاده ای ، اقلیمی و عملکردی طراحی شده اند. استفاده نادرست از یک تایر در شرایطی غیر از آنچه که برای آن طراحی شده می تواند ایمنی فرد و خودرو را کاهش دهد. به طور کلی تایرها به دسته های زیر تقسیم بندی می شوند:
-
تایرهای آفرودی مخصوص مسیرهای ناهموار
-
تایرهای همه جا رو
-
تایرهای جاده ای یا معمولی
-
تایرهای تابستانه ( مخصوص دماهای بالا و جاده های خشک )
-
تایرهای زمستانه ( با چسبندگی بالاتر در برف و یخ)
-
تایرهای چهار فصل ( ترکیبی برای شرایط متغیر آب و هوایی )
از نظر نوع کابری
تایرهای معمولی مناسب برای استفاده روزمره و تایرهای مسابقه ای با چسبندگی بالا در سرعت زیاد
این دسته بندی ها قابلیت ترکیب با یکدیگر را دارند. برای مثال ممکن است یک تایر آفرود برای استفاده زمستانه نیز مناسب و کاربردی باشد.
انتخاب بهترین تایر باید با توجه به شرایط آب و هوایی ، مسیرهای پر تردد و نوع استفاده از خودرو انجام شود تا ایمنی ، کارایی و طول عمر تایر در سطح مطلوب باقی بماند. در ادامه به توضیحات انواع تایر بیشتر می پردازیم.
تایر آفرود
تایر آفرود مناسب خودروهای شاسی بلند و دو دیفرانسیل طراحی شده برای مسافرت های کمپینگی و آفرودی علاوه بر داشتن یک خودرو آفرودی با تایر مناسب لوازم آفرود نیز باید به همراه داشته باشید. تایرهای آفرود می توانند مسیرهای ناهموار ، کوهستانی را به راحتی تردد کنند. اگر اهل سفرهای ماجراجویانه هستید ، این تایر برای شما ضروری می باشد.
ساختار تایر آفرود به صورت انعطاف پذیر طراحی شده که عبور از سطوح ناهموار را برای افراد آسان تر می کند. عمق زیاد شیارها و پهنای آج ها باعث افزایش چسبندگی و پایداری خودرو در زمین های نرم و لغزنده مانند گل می شود.
تایر همه جارو و یا همه کاره
تایرهای همه جا رو ترکیبی از قابلیت های تایرهای آفرود و تایرهای جاده ای می باشد. این تایر برای رانندگانی که گاهی اوقات مسیرهای خارج از جاده را تجربه می کنند گزینه مناسبی می باشد. اما معمولا در جاده های معمولی تردد دارند.
آج های این تایرها نسبت به تایر آفرود باریک تر است و تعادل بهتری در جاده های آسفالت دارد اما همچنان قابلیت عبور از مسیرهای ناهموار سبک را نیز فراهم می کند.
تایر جاده ای یا تایر معمولی
تایرهای جاده ای مناسب استفاده های روزمره در خیابان و بزرگراه ها می باشد. این تایرها به گونه ای ساخته شده اند که چسبندگی حداکثری با اسفالت خشک و مرطوب ایجاد می کنند. آج های این نوع تایر کم عمق است و تمرکز اصلی طراحی آن ها بر بهبود فرمان پذیری ، کاهش صدا ، مصرف سوخت کمتر و افزایش راحتی رانندگی در جاده های استاندارد شهری و بین شهری است.
تایر تابستانه
تایرهای تابستانه مخصوص رانندگی در دمای بالا می باشد و عملکرد آن ها به شرایط خشک محدود نیست. این تایرها در جاده های مرطوب و بارندگی دید عملکرد عالی دارند. آج های کم عمق و شیارهای باریک در تایر تابستانه باعث افزایش سطح تماس تایر با جاده می شود و در نهایت خودرو به خوبی در جاده کنترل می گردد.
نکته مهم :
به دلیل طراحی نامتقارن آج در اغلب تایرهای تابستانه توصیه می شود هنگام جا به جایی تایرها ، جای چپ و راست آن ها در محور جلو یا عقب عوض شود تا سایش یکنواخت ایجاد گردد.
تایر زمستانه
تایر زمستانه همانطور که از نامش مشخص است ، برای جاده های برفی و یخ زده طراحی شده و عمق زیاد آج ها و شیارهای درهم تنیده در این تایرها باعث می شود برف و یخ به خوبی تخلیه شده و چسبندگی مناسبی با سطح جاده برقرار شود.
تایر چهار فصل
تایر چهار فصل ترکیبی از ویژگی های تایرهای تابستانه و زمستانه را در خود دارد. این مدل تایرها به گونه ای طراحی شده اند که در بازه ی وسیعی از شرایط آب و هوایی ، از هوای گرم گرفته تا سرمای ملایم ، عملکرد مناسبی ازائه دهند. از نظر کارایی تایرهای چهار فصل در میانه ی طیف بین تایرهای تخصصی تابستانه و زمستانه قرار می گیرند بدین معنی که در شرایط معتدل هر دو فصل ، گزینه ای قابل اطمینان برای استفاده روزمره به شمار می روندو هر چند در دماهای بسیار بالا یا مسیرهای پر از برف کارایی آن ها نسبت به تایرهای تخصصی کاهش می یابد.